De wijziging van de embryowet: worden er straks echt mensen gekweekt voor wetenschappelijk onderzoek?

Op 3 september staat er een belangrijk onderwerp op de agenda van de Tweede Kamer. Er is een plenair debat om een wijziging aan te brengen in de Embryowet. VVD en D66 willen embryo’s gaan kweken puur voor wetenschappelijk onderzoek. Gaat dit niet elke ethische grens over hoe God een mens bedoeld heeft?

Het doel

Het doel is onder andere dat ze de slagingskans van IVF willen vergroten. Deze is 25%. De restembryo’s die ze nu gebruiken voor onderzoek zijn drie tot vijf dagen oud. Dit zijn trouwens goede embryo’s die niet zijn uitgekozen voor terugplaatsing in de baarmoeder en deze zijn door de ouders gedoneerd aan de wetenschap. Voor goed onderzoek hebben ze verse embryo’s nodig om meer te weten te komen over de eerste dagen van de ontwikkeling. Daarbij willen ze de kweekembryo’s ook gaan gebruiken voor de onderzoeken met betrekking tot IVG en kiembaanmodificatie. Dit laatste is een technische ontwikkeling, waarbij het DNA wordt aangepast ter voorkoming van ernstige ziektes. IVG in het kort is; het maken van eicellen en zaadcellen uit bijvoorbeeld huidcellen en om daar embryo’s uit te laten groeien. Dan zijn er geen geslachtscellen meer nodig om een kindje te maken. Het is ongekend hoe snel de ontwikkelingen gaan in wat er technisch mogelijk is of beter gezegd wat ze mogelijk willen maken. Maar om daar nu embryo’s voor te gaan kweken? Het menselijk DNA te veranderen en te experimenteren met nieuwe vormen van mensenlevens? Gaat dit niet in tegen hoe God ons gemaakt heeft en komen we dan in het transhumanisme terecht? De maakbaarheid van de mens. In zoverre we daar al niet in terecht zijn gekomen.

Start van nieuw leven

Misschien denk je wel: ‘Wanneer dan begint het leven?’ Wetenschappelijk gezien start nieuw leven vanaf de bevruchting; een nieuw mens, uniek en compleet het moet alleen nog groeien. In de Bijbel lezen we dat God er nog een stap voorzit: Jeremia 5:1 ‘Voordat Ik je in de moederschoot vormde kende Ik je al.’ Dus God bedacht ons eerst en toen heeft Hij ons gemaakt, gevormd in de moederschoot. Daarbij was Jezus ook Zelf die zygote, die embryo. Hij is ons in alles voorgegaan. Een embryo is nieuw leven met een doel en een bestemming en het verdient bescherming, omdat het een mens is.

Ethische grenzen

Naar mijn idee overschrijdt deze wijziging van de Embryowet de ethische grens van de beschermwaardigheid van het menselijk leven. De wet beschermt nu ook ons mens-zijn, ons DNA. Er wordt altijd gezegd: ‘Als we maar gezond zijn.’ Maar is dat tegen elke prijs en is dat ons hoogste doel? Mag het ene leven van een embryo geofferd worden om het andere te verbeteren? Hoe ver gaan we dan in het aanpassen van ons DNA? Wie bepaalt de grens? Heiligt het doel dan de middelen? Al snap ik de vraag van het lijden en het verlangen naar een (gezonde) baby. We willen het liefst allemaal geen lijden en we gunnen iedereen een kind, maar dit lijkt me niet de juiste weg. Het roept bij mij zoveel vragen op, terwijl ik het idee heb dat weinig mensen weten dat dit speelt. Het is een wijziging in de wet met enorme gevolgen die we nu nog niet kunnen overzien. In spreuken 11 staat: ‘Ware gerechtigheid is ten leven, het najagen van kwaad lijdt tot dood.’ Is dit ware gerechtigheid of is dit kwaad?

Embryo’s als instrument

De embryo’s die nu worden gebruikt voor onderzoek zijn de restembryo’s. Het verschil is dat deze embryo’s worden gemaakt tijdens een Ivf-behandeling met het doel om te leven. Deze onderzoeken op embryo’s doen ze al tientallen jaren. (Bron podcast Dit is de Dag: ‘Hoever willen we gaan in het kweken van embryo’s?’ (13 januari 2025). Iets wat ik ook al een grens vind overgaan. De volgende stap is om mensen te kweken voor wetenschappelijk onderzoek alsof het proefdieren zijn. Het doel is dus instrumenteel en daarna worden de embryo’s vernietigd. Daarbij willen ze het onderzoekstermijn voor de embryo’s vergroten. Dit wordt trouwens 3 september nog niet besproken. Eerst konden ze een embryo tot veertien dagen in leven houden, dit willen ze verlengen naar achtentwintig dagen. Dan klopt het hartje al. Er zijn dan geen blijde ouders die zich verheugen over hun kindje, maar wetenschappers die blij zijn met nieuwe technieken en mogelijkheden.

Politieke partijen

Over een paar maanden komen de verkiezingen er weer aan, daarom licht ik een aantal standpunten van partijen uit. Het CDA is voor embryokweek in een artikel in het RD van juni 2022 staat: ‘Waar lijden opgelost kan worden, zien we dat als een morele plicht om dat te doen.’ De vraag rijst dan: ‘Waar begint dit en waar stopt dit? Wie bepaalt dan welk lijden ernstig genoeg is? De wetenschap is een glijdende schaal, ze gaan steeds een stapje verder. Heeft het CDA naar de gekweekte mens ook geen morele verantwoordelijkheid? Om eerlijk te zijn ben ik de C al langer kwijt in het DA. Ik ben benieuwd hoe de Partij voor de Dieren hierin staat, aangezien zij tegen proefdieren zijn, zullen ze vast ook tegen proeven op mensen zijn. Helaas kan ik dit niet vinden op hun site. De SGP is heel duidelijk: ‘Hartgrondig nee tegen embryokweek. Leven start vanaf de conceptie’. De ChristenUnie stelt: ‘Het prilste begin van het leven verdient onze bescherming. Laten we voorzichtig zijn met een technische benadering.’ Uit de tekst haal ik geen duidelijk standpunt, maar ik lees dat ze vooral voorzichtigheid gebieden.

Bijbelse visie

Het klinkt moreel misschien heel goed: gezondere baby’s, het lijden verminderen, dat een kindje maken voor alle stellen mogelijk is. Toch gaat het volgens mij regelrecht tegen God in en hoe Hij ons gemaakt heeft. Waarschijnlijk zijn we in het tijdperk van transhumanisme terechtgekomen, waarin de mens boven zichzelf wil uitstijgen en misschien wel voor God wil spelen. Laten we niet vergeten dat we in een geestelijke strijd leven. Het is een strijd tussen licht en duisternis. Laten we deze ontwikkelingen ook in dat perspectief plaatsen. In Johannes 10 zegt Jezus dat Hij gekomen is om ons leven te geven en overvloed en de dief is gekomen om te roven te stelen en te vernietigen. Als deze nieuwe wet erdoor komt, wordt er besloten dat mensen mogen worden gekweekt en worden vernietigd. De vraag is ook wat er met ons DNA gaat gebeuren. Laten we bidden voor gerechtigheid in Nederland voor bescherming van het leven. Laten we bidden dat we liefde voor Gods waarheid houden en het leven koesteren zoals Hij het heeft gegeven. Laten we dit bespreekbaar maken ook in onze kerken. Al kunnen we de wereld niet veranderen door politieke standpunten, toch geloof ik dat het belangrijk is op wie je stemt. Staat jouw partij voor de bescherming van het leven vanaf de bevruchting? Voor ons christenen is dit een belangrijk onderwerp, omdat we de God van het leven dienen.

Kijk voor meer informatie over dit onderwerp op de website van de Nederlandse Patiënten Vereniging. https://www.npvzorg.nl/nieuws/npv-lanceert-campagne-menselijk-leven-kweek-je-niet-dat-koester-je/